باب:
النهي عن
الاستنجاء
باليمين.
18. Sağ Elle Tuvalet Temizliği Yapmanın Yasak Olması
حدثنا
معاذ بن فضالة
قال: حدثنا
هشام، هو الدستوائي،
عن يحيى بن
أبي كثير، عن
عبد الله بن أبي
قتادة، عن
أبيه قال:
قال
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم: (إذا شرب
أحدكم فلا
يتنفس في
الإناء، وإذا
أتى الخلاء فلا
يمس ذكره
بيمينه، ولا
يتمسح بيمينه).
[-153-] Ebu Katâde'nin oğlu Abdullah babasının şöyle söylediğini rivayet
etmiştir: Resuiullah (Sallallahu aleyhi ve Sellem) şöyle buyurdu:
"Biriniz bir şey içeceği zaman nefesini su kabına vermesin. Tuvaletini
yaptığında cinsel organını sağ eli ile tutmasın, (ön ve arkasını) sağ eli ile
silmesin (istinca yapmasın).
Tekrar: 154, 5630.
AÇIKLAMA: Buradaki yasağın haramlık mı yoksa tenzihen
mekruhluk mu ifade ettiği belirtilmemiştir. Âlimlerin çoğunluğu bunun tenzihen
mekruh olduğunu söylemişlerdir. Nevevî şöyle demiştir: "Sağ elle tuvalet
temizliği yapmak caiz değildir, diyenlerin kastı; bu yapmak ya da yapmamak
mubah olacak şekilde iki tarafı eşit değildir, mekruhtur, terk yönü ağır basar
anlamındadır. Bunun haram olduğunu kabul edersek, böyle yapan kişi kötü bir iş
yapmış olmakla birlikte yaptığı temizlik yeterli olur".
Kişinin kab’ı ağzından ayırarak kaptan ayrı nefes alması
İçecekler bölümünde gelecek olan Enes'in rivayet ettiği hadise göre sünnetin
kendisidir. Buradaki yasak, temizlikte aşırı titizlik kasdedildiğinden edeb ve
âdaba uymak içindir.
باب:
لا يمسك ذكره
بيمينه إذا
بال.
19. Küçük Abdestini Yaparken Sağ Eli İle Cinsel Organını
Tutmamak
حدثنا
محمد بن يوسف
قال: حدثنا
الأوزاعي، عن
يحيى بن أبي
كثير، عن عبد
الله بن أبي
قتادة، عن
أبيه، عن النبي
صلى الله عليه
وسلم قال: (إذا
بال أحدكم فلا
يأخذن ذكره
بيمينه، ولا
يستنج بيمينه،
ولا يتنفس في
الإناء).
[-154-] Ebu Katâde, babasından naklen Nebi (Sallallahu aleyhi ve
Sellem)'in şöyle buyurduğunu söylemiştir: "Biriniz küçük abdestini
yaparken sağ eli ile cinsel organını tutmasın, sağ eli ile istinca yapmasın.
Bir şey içtiğinde kab’a nefesini vermesin.
AÇIKLAMA: Konu başlığı ile Buhârî, önceki konuda yer
alan sağ elle cinsel organa dokunma konusundaki mutlak yasağın, küçük
abdestini yapma zamanı ile sınırlı olduğuna, bunun dışındaki durumlarda cinsel
organa sağ elle dokunmanın mubah olduğuna işaret etmektedir.
Bir şey içerken su kabına nefesini verme yasağı ise tuvalet
yapma zamanı ile sınırlı olmayıp bu müstakil bir hükümdür. Bunun burada
zikredilmesinin hikmeti şu olabilir: Müminlerin genel olarak ahlâkî
özellikleri Hz. Peygamber'i örnek almalarıdır. O ise su döktükten sonra abdest
alırdı. Yine onun abdestten artan suyu içtiği de sabittir. Mü'min de bunu yapma
durumu ile karşı karşıyadır. Bu durumda Hz. Peygamber'in aklına geldiğinden bu
vesileyle mümin kişiye su içmenin âdabını da öğretmiştir.